Nói quá là gì? Tác dụng của nói quá
Nói quá là gì? Tác dụng của nói quá? Một số biện pháp nói quá...
Nói quá là gì? Tác dụng của nói quá
Nói quá là gì? Đó là câu hỏi mà nhiều người có thể tự hỏi khi nghe thấy những cách nói phóng đại, ấn tượng về sự vật, sự việc hay hiện tượng có thật trong thực tế. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nói quá, tác dụng của nó, cách nhận biết và sử dụng nói quá, cũng như một số ví dụ minh họa về nói quá trong văn học và đời sống.
1. Nói quá là gì?
Nói quá là một cách sử dụng từ ngôn ngữ để phóng đại mức độ, quy mô, và tính chất của sự vật hay hiện tượng được mô tả. Còn được biết đến với các thuật ngữ như khoa trương, ngoa dụ, thậm xưng, phóng đại, và cường điệu.
Để nhận diện biện pháp nói quá, quan trọng nhất là so sánh nội dung của từ ngôn ngữ với hiện thực. Phải hiểu rõ ý nghĩa ẩn sau lời nói, đó là hiểu theo nghĩa bóng chứ không phải nghĩa đen.
Nói quá thường xuyên xuất hiện trong ngôn ngữ khẩu ngữ, ví dụ như: buồn nẫu ruột, giận đến sôi gan, bầm tím gan ruột, mệt đến mức đứt hơi, đói đến rã họng, vỡ mặt, lo sợ đến cảm giác sốt vó, người đen như cột nhà cháy, nói như rồng leo...
Trong văn chương, biện pháp nói quá thường được ứng dụng trong các thể loại văn bản như châm biếm, trữ tình, anh hùng ca, v.v. Đặc biệt là trong những tác phẩm có mục tiêu kêu gọi hay tạo ấn tượng mạnh mẽ.
Ví dụ: Ta thường xuyên quên ăn đến mức bữa trưa, vỗ gối giữa đêm, ruột đau như bị cắt, nước mắt rơi đầy đường, chỉ căm tức chưa đủ để thịt lột da, nuốt gan uống máu của quân thù. Dẫu cho trăm thân thể này bị phơi ngoài cỏ, và nghìn xác này được gói trong lớp da ngựa, ta vẫn tận hưởng hạnh phúc. (Trích từ tác phẩm của Trần Quốc Tuấn)
2. Tác dụng của nói quá
Nói quá là một kỹ thuật biểu đạt tinh tế, có khả năng nhận thức và khắc sâu bản chất của đối tượng mà nó diễn đạt. Nó không phải là việc nói dối hay nói trái với sự thật.
Ví dụ:
Trong bài thơ của Nguyễn Du,
"Chọc trời khuấy nước mặc dầu
Dọc ngang nào biết trên đầu có ai"
Biện pháp tu từ nói quá được sử dụng để tăng cường tính anh hùng ca của nhân vật Từ Hải, khiến cho hành động của ông trở nên hùng vĩ và đầy ấn tượng.
Trong một ví dụ khác,
"Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, Ngày tháng mười chưa cười đã tối" (tục ngữ)
Biện pháp nói quá được áp dụng để nhấn mạnh tính chất của thời gian và khuyến khích mọi người điều chỉnh hành động của họ theo cách hợp lý.
Một câu khác như "Con đường mòn chạy thẳng đến tận chân trời" (Báo Nhân dân) sử dụng nói quá để phóng đại về quy mô, tạo nên ấn tượng về sự rộng lớn và không giới hạn của con đường đó.
Cuối cùng, trong câu
"Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày"
(Ca dao)
Biện pháp nói quá giúp tăng cường sức biểu cảm của lời văn, mô tả sự vất vả và nỗ lực của người nông dân một cách sống động và cảm xúc.
3. Một số biện pháp nói quá
– Kết hợp Nói quá với So sánh tu từ:
Cả hai biện pháp tu từ này đều hướng tới mục tiêu làm rõ, cụ thể hóa, và làm sinh động bản chất của đối tượng một cách hiệu quả hơn khi kết hợp chúng. Một ví dụ điển hình:
Trên trời mây trắng như bông
Ở dưới cánh đồng bông trắng như mây
Mấy cô má đỏ hây hây
Đội bông như thể đội mây về làng
(Ca dao)
Mẹ già như chuối ba hương
Như xôi nép một, như đường mía lau
(Ca dao)
– Sử dụng những từ ngữ phóng đại khác:
Việc sử dụng từ ngữ phóng đại có thể làm tăng cường hiệu quả biểu đạt. Ví dụ, "Một cảnh đẹp tuyệt diệu nằm trước mắt tôi, vô kể những dải mây trắng tinh khôi trên bầu trời xanh biếc" hoặc "Sức mạnh của cô gái trẻ đó khiến tôi mất hồn, như một vì sao sáng lấp lánh giữa bóng đêm."
– Sử dụng các thành ngữ, tục ngữ phóng đại:
Thêm vào đó, việc áp dụng các thành ngữ và tục ngữ phóng đại như "ăn như rồng cuốn," "nói như rồng leo," "khoẻ như voi," "đẹp như tiên" có thể làm tăng cường tính mạnh mẽ và sống động của miêu tả.
Nói quá là một biện pháp tu từ độc đáo và thú vị, có ảnh hưởng lớn đến sự diễn đạt và truyền tải của ngôn ngữ. Để sử dụng nói quá một cách hiệu quả, bạn cần phải điều chỉnh nội dung lời nói với thực tế, tùy theo hoàn cảnh, mục đích và đối tượng. Bạn cũng cần phải phân biệt nói quá với nói khoác, để tránh gây hiểu lầm và tiêu cực.
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn có cái nhìn tổng quan và sâu sắc hơn về nói quá là gì, một biện pháp tu từ đầy sáng tạo và hấp dẫn...Để cập nhật thêm các thông tin liên quan hoặc thông tin mới nhất các bạn có thể liên hệ với chúng tôi.
Liên hệ : 1900633720
Bài viết tham khảo:
- Ngày:
