Vì sao ta luôn thấy đường về ngắn hơn đường đi?

Vì sao ta luôn thấy đường về ngắn hơn đường đi?

     Bạn có bao giờ đi du lịch, công tác hay hẹn hò và cảm thấy quãng đường lúc về ngắn hơn rất nhiều so với lúc đi không? Đây là một hiện tượng tâm lý rất phổ biến mà các nhà khoa học gọi là hiệu ứng đường về. Vậy tại sao não bộ của chúng ta lại có sự nhầm lẫn này? Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giải thích cho bạn biết nguyên nhân của việc vì sao ta luôn cảm thấy đường về ngắn hơn đường đi và cách để khắc phục nó.

1. Hiệu ứng đường về là gì?

     Hiệu ứng đường về (return trip effect) là hiện tượng khi chúng ta cảm thấy quãng đường lúc về ngắn hơn quãng đường lúc đi, dù hai quãng đường có cùng độ dài và thời gian di chuyển. Hiệu ứng này được phát hiện bởi các nhà nghiên cứu Hà Lan vào năm 2011 và đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà khoa học khác.

2. Vì sao ta luôn thấy đường về ngắn hơn đường đi?

     - Có nhiều giả thuyết được đưa ra để giải thích nguyên nhân của hiệu ứng đường về, nhưng có hai giả thuyết chính được nhiều người ủng hộ nhất, đó là:

     Giả thuyết quen thuộc: Theo giả thuyết này, khi chúng ta đi một quãng đường mới, chúng ta phải chú ý nhiều hơn vào cảnh vật, phương hướng và khoảng cách. Nhưng khi chúng ta quay lại quãng đường đã đi, chúng ta đã quen với những yếu tố trên và không cần phải tập trung nhiều. Do đó, chúng ta cảm thấy quãng đường về trôi qua nhanh hơn

     Giả thuyết kỳ vọng: Theo giả thuyết này, khi chúng ta đi một quãng đường mới, chúng ta có kỳ vọng cao về điểm đến và mong muốn đến nhanh nhất có thể. Nhưng khi chúng ta quay lại quãng đường đã đi, chúng ta không còn kỳ vọng gì nữa và chỉ muốn hoàn thành hành trình. Do đó, chúng ta cảm thấy quãng đường về ngắn hơn.

     - Tuy nhiên, cả hai giả thuyết trên đều có những bằng chứng phản bác. Ví dụ, hiệu ứng đường về cũng xảy ra khi chúng ta đi máy bay,  phương tiện mà chúng ta không nhìn thấy được cảnh vật bên ngoài. Hoặc khi chúng ta đi một quãng đường khác nhau lúc đi và lúc về, trường hợp mà chúng ta không có sự quen thuộc hay kỳ vọng nào.

     - Vậy thì, nguyên nhân thực sự của hiệu ứng đường về có thể là gì? Một nghiên cứu mới đây của Nicholas Bisson đã đưa ra một giải thích mới, đó là:

     Giả thuyết nhớ lại: Theo giả thuyết này, khi chúng ta nhớ lại quãng đường lúc đi, chúng ta thường ước lượng sai thời gian di chuyển. Chúng ta có xu hướng nghĩ rằng quãng đường lúc đi dài hơn thực tế. Nhưng khi chúng ta nhớ lại quãng đường lúc về, chúng ta lại ước lượng chính xác hơn. Do đó, chúng ta cảm thấy quãng đường lúc về ngắn hơn quãng đường lúc đi. Giả thuyết này được hỗ trợ bởi một số bằng chứng, như:

     Chúng ta có hai hệ thống theo dõi thời gian trong não bộ: một hệ thống ghi lại số lần nơron thần kinh được kích hoạt trong một khoảng thời gian nhất định, và một hệ thống sử dụng ngôn ngữ để hồi tưởng một trải nghiệm xem nó diễn ra trong bao lâu.

     Khi chúng ta đi một quãng đường mới, hệ thống ghi lại số lần nơron thần kinh được kích hoạt hoạt động mạnh mẽ hơn, vì chúng ta phải xử lý nhiều thông tin mới. Nhưng khi chúng ta quay lại quãng đường đã đi, hệ thống này hoạt động yếu hơn, vì chúng ta đã làm quen với thông tin cũ.

     Khi chúng ta nhớ lại quãng đường lúc đi, chúng ta sử dụng hệ thống sử dụng ngôn ngữ để hồi tưởng. Hệ thống này có xu hướng bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khác, như cảm xúc, kỳ vọng và ý định. Do đó, chúng ta có khả năng áp dụng sai các tiêu chuẩn để ước lượng thời gian di chuyển.

     Khi chúng ta nhớ lại quãng đường lúc về, chúng ta sử dụng cả hai hệ thống để theo dõi thời gian. Hệ thống ghi lại số lần nơron thần kinh được kích hoạt cung cấp cho chúng ta một cơ sở dữ liệu chính xác hơn về thời gian di chuyển. Do đó, chúng ta có khả năng ước lượng đúng hơn.

3. Cách khắc phục hiệu ứng đường về

     Để khắc phục hiệu ứng này, chúng ta cần cải thiện khả năng nhớ lại thời gian di chuyển của mình. Dưới đây là một số gợi ý cho bạn:

     Hạn chế để ý đến thời gian di chuyển: Khi bạn đi một quãng đường mới, bạn nên tận hưởng cảnh vật và trải nghiệm mới mẻ, không nên lo lắng hay mong muốn đến nhanh nhất có thể. Điều này sẽ giúp bạn giảm căng thẳng và áp lực, từ đó giảm thiểu sự sai lệch trong việc theo dõi thời gian di chuyển.

     Ghi nhớ các chi tiết trong quãng đường: Khi bạn đi một quãng đường mới, bạn nên cố gắng ghi nhớ các chi tiết nhỏ như biển báo, cây xanh, người qua lại… Điều này sẽ giúp bạn tăng cường khả năng nhận thức và kích hoạt hệ thống ghi lại số lần nơron thần kinh được kích hoạt trong não bộ. Khi bạn nhớ lại quãng đường, bạn sẽ có một cơ sở dữ liệu chính xác hơn về thời gian di chuyển.

     So sánh quãng đường đi và về: Khi bạn đi một quãng đường mới, bạn nên so sánh quãng đường đi và về để có một cái nhìn tổng quan hơn. Bạn có thể sử dụng các công cụ như Google Maps hay Bing Maps để xem khoảng cách và thời gian di chuyển giữa hai điểm. Điều này sẽ giúp bạn khử bỏ sự ảnh hưởng của các yếu tố khác như cảm xúc, kỳ vọng hay ý định khi ước lượng thời gian di chuyển.

     Hiệu ứng đường về - hiện tượng khiến ta luôn đặt dấu chấm hỏi rằng vì sao ta luôn thấy đường về ngắn hơn đường đi? Hiệu ứng đường về là một trong những minh chứng cho thấy não bộ của chúng ta không phải là một máy tính hoàn hảo, mà là một cơ quan phức tạp và linh hoạt, có khả năng thích nghi và sáng tạo.

     Trên đây là những giải đáp cho các câu hỏi Vì sao ta luôn thấy đường về ngắn hơn đường đi? Hiệu ứng đường về là gì? Cách khắc phục đường về ngắn hơn đường đi? Các giả thuyết về hiệu ứng đường về... Để cập nhật thêm các thông tin liên quan hoặc thông tin mới nhất các bạn có thể liên hệ với chúng tôi.

Liên hệ : 1900633720

Bài viết tham khảo:

Vì sao nhiều người dậy sớm mà không cần báo thức?

Tổng đài Eximbank