Ý nghĩa của tục "Đầu năm mua muối cuối năm mua vôi"

Ý nghĩa của tục "Đầu năm mua muối cuối năm mua vôi"

     Tết Nguyên Đán là một trong những ngày lễ quan trọng nhất trong năm của người Việt Nam. Đây là dịp để mọi người đoàn tụ, sum vầy bên gia đình và cùng nhau đón chào một năm mới an lành, hạnh phúc. Bên cạnh những phong tục tập quán truyền thống như gói bánh chưng, đi chúc Tết,... thì tục "Đầu năm mua muối cuối năm mua vôi" cũng là một nét đẹp văn hóa đặc trưng của dân tộc ta.

1. Ý nghĩa của đầu năm mua muối

     Theo quan điểm truyền thống, từ ngày 23 tháng Chạp, người dân thường sử dụng vôi để lau chùi nhà cửa và cổng ngõ, nhằm loại bỏ những điều không may mắn và khởi đầu một năm mới an lành.

     Muối, biểu tượng của sự hòa thuận trong gia đình và mối quan hệ kinh doanh thịnh vượng, cũng giúp đuổi đi tà khí và mang lại may mắn. Cùng với gạo, muối được coi là một loại gia vị truyền thống không thể thiếu trong bếp Việt, tượng trưng cho sự no đủ.

     Thói quen mua muối thường bắt đầu từ lúc sang canh hoặc sáng mùng 1 Tết. Ở nhiều địa phương thuộc vùng đồng bằng Bắc Bộ, từ sáng mùng 1 Tết, người ta thường bắt gặp người bán muối trên đường phố, làng xóm hoặc trước cổng chùa. Mua muối vào những ngày này được xem là "mua muối lộc" để mang lại may mắn cho cả năm. Sau khi mua, muối thường được đựng trong túi nhỏ hoặc bao lì xì để dễ bảo quản. Những người kinh doanh còn để muối trưng bày tại quầy hàng với hy vọng thu hút khách mua, hoặc mang theo khi đi xa để đảm bảo mọi việc suôn sẻ.

     Theo quan niệm cổ truyền, muối có tác dụng chống xú uế, đuổi tà ma và mang lại nhiều may mắn cho gia đình. Hành động mua muối đầu năm không chỉ thuần túy là một lễ nghi văn hóa ẩm thực, mà còn là biểu tượng của sự hòa thuận trong gia đình và tình cảm vợ chồng, con cái.

     Một cách hiểu khác là muối đại diện cho sự mặn mà, và việc mua muối đầu năm có thể được hiểu là đang mua sự mặn mà cho gia đình suốt cả năm. Muối giữ một vị trí quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của người dân Bắc Bộ, và bát muối thường được mua đầy đủ đến ngọn, thể hiện sự quý trọng của nó.

2. Ý nghĩa của cuối năm mua vôi

     Cuối năm, việc mua vôi thường được thực hiện để sử dụng trong nhiều mục đích khác nhau, bao gồm xây nhà, làm trầu và rải vôi ở các góc nhà để đuổi tà. Tuy nhiên, vào đầu năm, nhiều người tránh mua vôi do quan niệm "bạc như vôi", coi vôi là biểu tượng của sự bạc bẽo. Việc này được coi là một cách để tránh những rủi ro và khởi đầu một năm mới mà không gặp phải hiểm nguy, khó khăn và vấn đề.

     Thói quen mua vôi vào cuối năm thường đi kèm với việc quét sạch nhà cửa và tường cổng, nhằm chuẩn bị cho năm mới. Việc này không chỉ có ý nghĩa xóa bỏ những điều không may mắn trong năm cũ, mà còn là bước khởi đầu mới để sửa chữa sai lầm và khắc phục thất bại. Ngoài ra, có quan điểm cho rằng mua vôi vào cuối năm cũng là để tiếp thêm cho "ông bình vôi" - một vật dụng đặc biệt được sử dụng để ăn trầu, thường là của những người có thói quen ăn trầu.

     "Ông bình vôi" được coi là một vật thiêng liêng trong nhà, và do đó, nó thường được "ăn no" cuối năm, không được "ăn" vào đầu năm, tuân theo quan niệm "bạc như vôi". Trong truyền thuyết về cây nêu ngày Tết, vôi cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đuổi lũ quỷ, khi được sử dụng cùng với tỏi để chống lại sự xâm lược của chúng.

     Một số quan điểm khác cũng đề cập đến việc mua muối đầu năm như một cách cha mẹ nhắc nhở con cái về việc "ăn dè, ăn nhịn", hướng dẫn họ tiết kiệm để có đủ tiền "cuối năm mua vôi" để xây nhà. Điều này phản ánh quan niệm rằng "tậu trâu, lấy vợ, làm nhà" là ba việc quan trọng nhất trong cuộc đời.

3. Những điều kiêng kị khác vào ngày đầu năm mới

     Ngoài việc thực hiện các nghi lễ mua muối để khởi đầu năm mới, tại nhiều địa phương còn có tập quán kiêng không quét nhà vào ngày mùng 1 Tết hoặc chỉ tập trung gom rác lại, dồn vào một góc, tránh việc quét nhà và hót, vì người ta tin rằng hành động này sẽ đẩy tài lộc đi ra ngoài.

     Ngoài ra, nhiều người cũng kiêng mượn vay, tránh làm đổ vỡ đồ đạc, cãi nhau vào ngày mùng 1 Tết hoặc thậm chí hạn chế đánh thức người đang ngủ để tránh đối mặt với những điều xui xẻo.

     Cũng có tập quán không cho người khác lửa và nước, vì lửa thường được coi là biểu tượng của may mắn và tốt lành. Do đó, nếu ai đó cho lửa vào ngày mùng 1, họ tin rằng sẽ phải đối mặt với xui xẻo suốt cả tháng. Tương tự, nước được coi là biểu tượng của sự giàu có, và người Việt tin rằng việc cho nước vào ngày mùng 1 có thể gây mất mát của cải.

     Ngoài những điều trên, còn một số quan niệm khác như không nên nhặt tiền rơi vào ngày mùng 1 vì đó có thể là tiền cúng, không mang lại điều gì tốt lành. Nhặt tiền ngoài đường cũng được coi là một hành động kiêng kỵ, vì người ta tin rằng việc này có thể thu hút vận xui đeo bám.

4. Những điều nên làm vào ngày đầu năm mới để may mắn

     Thắp hương, viếng chùa, cầu may mắn là những hoạt động phổ biến trong những ngày đầu năm, khi mọi người đến chùa để thắp hương, cầu bình an và may mắn cho sự nghiệp, tình yêu và cuộc sống.

     Việc ăn những món ăn mang lại nhiều may mắn là một truyền thống quan trọng. Mọi người thường ưa chuộng món ăn có màu đỏ, tin rằng điều này sẽ đem lại may mắn và thành công cho cả tháng, với ý nghĩa "đầu xuôi đuôi lọt". Xôi gấc là một món ăn phổ biến trong những ngày này, và việc ăn thịt gà vào đầu tháng thường được xem như cách để xua đuổi tà ma và thu hút may mắn cũng như tài lộc.

     Mua những vật phẩm phong thủy theo mệnh cũng là một phong tục phổ biến. Người mang mệnh mộc thường mang theo muối, muối trắng được cho là có khả năng thu hút tài lộc và đuổi điềm xấu. Người mệnh Kim có thể mang theo đất để thu hút may mắn và của cải, trong khi người mệnh thủy thường sử dụng trang sức bằng bạc. Người mang mệnh Hỏa thì thường mang theo vật phẩm làm từ gỗ, trong khi người mệnh Thổ có thể mang lửa theo người, chẳng hạn như bật lửa hoặc hộp quẹt, để tăng cường vận khí, may mắn trong sự nghiệp, tình duyên và sức khỏe.

     Tảo mộ đầu năm là dịp quan trọng để gia đình tưởng nhớ và tri ân tổ tiên, cầu mong họ phù hộ gia đình trong năm mới. Thực hiện việc tảo mộ cũng là cách để chứng tỏ lòng thành kính và tôn trọng đối với ông bà tổ tiên, tạo điều kiện cho họ về ăn tết với gia đình một cách bình an.

     Chúc tết và lì xì đầu năm không chỉ là truyền thống mà còn là cách mà con cháu thể hiện lòng tri ân và kính trọng đối với người lớn tuổi. Lời chúc tốt đẹp và lì xì cũng là một cách để mang lại niềm vui và may mắn cho gia đình trong năm mới.

     Tục "Đầu năm mua muối cuối năm mua vôi" là một phong tục đẹp, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam. Tục này thể hiện những mong ước tốt đẹp của con người về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc, may mắn và bình an. Dù hiện nay, cuộc sống đã có nhiều thay đổi nhưng tục này vẫn được lưu giữ và gìn giữ qua bao thế hệ...Để cập nhật thêm các thông tin liên quan hoặc thông tin mới nhất các bạn có thể liên hệ với chúng tôi.

Liên hệ : 1900633720

Bài viết tham khảo:

Phong tục nhuộm răng đen của người Việt có ý nghĩa gì?

Tổng đài HD Bank