Tòa án là gì ? Nhiệm vụ và quyền hạn của Toà án?

Tòa án là gì? Nhiệm vụ và quyền hạn của Toà án?

     Ngày xưa, mỗi khi có việc gì cần "kêu oan" thì người dân thường tìm đến quan phủ để đánh trống kêu oan và mong muốn được xét xử minh oan. Công lý thì thời nào cũng có và cần một nơi để bảo vệ công lý, phân rõ trắng đen phải trái. Khi xã hội ngày càng phát triển thì càng nhiều vấn đề trong xã hội nảy sinh ra thì việc cần một nơi xét xử nghiêm minh lại càng quan trọng, từ đó tòa án xuất hiện để bảo vệ công lý, giữ gìn trật tự quốc gia. Bài viết dưới đây sẽ cùng tìm hiểu về vấn đề này.

1. Tòa án là gì?

     Ở Việt Nam thì tòa án chính là một cơ quan quyền lực nằm trong bộ máy nhà nước và thực hiện quyền tư pháp. Điều 102 Hiến pháp năm 2013, ghi nhận Tòa án là cơ quan thực hiện quyền tư pháp, bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người và bảo vệ quyền công dân.

2. Tòa án giải quyết những vấn đề gì?

     Tòa án xét xử các vụ án hình sự, dân sự, hành chính và giải quyết những việc khác theo quy định của pháp luật. Và trong xã hội ngày nay thì các vấn đề dân sự xảy ra rất nhiều như li hôn, tranh chấp tài sản, tranh chấp đất đai, kiện tụng,... cho thấy tầm quan trọng không thể thiếu của Tòa án.

     Tuy nhiên Tòa án chỉ giải quyết các vụ án dân sự trong phạm vi yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn với 2 điều kiện: Thứ nhất, Khởi kiện là quyền của công dân và tòa án không được từ chối giải quyết khi có yêu cầu. Thứ hai, đương sự yêu cầu Tòa án giải quyết vấn đề gì thì Tòa án chỉ giải quyết yêu cầu đó.

3. Nguyên tắc hoạt động của Tòa án?

     Điều 103 Hiến pháp 2013 nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quy định Tòa án phải tuân thủ các nguyên tắc sau:

     - Việc xét xử sơ thẩm của Tòa án nhân dân có Hội thẩm tham gia.

     - Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; nghiêm cấm cơ quan, tổ chức, cá nhân can thiệp vào việc xét xử của Thẩm phán, Hội thẩm.

     - Tòa án nhân dân xét xử công khai, trừ một số trường hợp đặc biệt như cần giữ bí mật nhà nước, thuần phong, mỹ tục của dân tộc, bảo vệ người chưa thành niên hoặc giữ bí mật đời tư theo yêu cầu chính đáng của đương sự, Tòa án nhân dân có thể xét xử kín.

     - Tòa án nhân dân xét xử tập thể và quyết định theo đa số.

     - Nguyên tắc tranh tụng trong xét xử được bảo đảm.

     - Chế độ xét xử sơ thẩm, phúc thẩm được bảo đảm.

     - Quyền bào chữa của bị can, bị cáo, quyền bảo vệ lợi ích hợp pháp của đương sự được bảo đảm.

4. Nhiệm vụ và quyền hạn của Tòa án nhân dân cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ?

     Điều 37. Nhiệm vụ, quyền hạn của Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương

    Sơ thẩm vụ việc theo quy định của pháp luật.

   Phúc thẩm vụ việc mà bản án, quyết định sơ thẩm của Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và tương đương chưa có hiệu lực pháp luật bị kháng cáo, kháng nghị theo quy định của pháp luật.

    Kiểm tra bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và tương đương, khi phát hiện có vi phạm pháp luật hoặc có tình tiết mới theo quy định của luật tố tụng thì kiến nghị với Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao xem xét, kháng nghị.

    Giải quyết việc khác theo quy định của pháp luật.

    Còn Tòa án nhân dân huyện theo quy định tại Điều 44 Luật tổ chức tòa án nhân dân 2014 có chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn như sau:

    Điều 44. Nhiệm vụ, quyền hạn của Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và tương đương

    Sơ thẩm vụ việc theo quy định của pháp luật.

    Giải quyết việc khác theo quy định của pháp luật.

    Tòa án giữ một vai trò đặc biệt quan trọng trong việc giữ gìn, bảo vệ nền an ninh của quốc gia cũng như bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa. Tòa án cũng là nơi bảo vệ công lý, xử lý minh bạch và công bằng trong mọi việc để nhân dân có thể hoàn toàn tin tưởng và có thể "kêu oan" mỗi khi gặp vấn đề. Và để có thể duy trì quyền lực tối cao như vậy thì đòi hỏi các cá nhân làm việc trong Tòa án phải có kiến thức, kỹ năng chuyên môn, tinh thần, trách nhiệm, công bằng, văn minh để đất nước ngày càng phát triển và đi lên.