Tết Hàn thực là gì? Nguồn gốc và ý nghĩa tết Hàn thực

Tết Hàn thực là gì? Nguồn gốc và ý nghĩa tết Hàn thực

     Tết Hàn thực là gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay về khái niệm này cùng với nguồn gốc, ý nghĩa của nó ngay dưới bài viết dưới đây nhé!

1. Tết Hàn thực là gì?

     Tết Hàn Thực, còn được gọi là Tết bánh trôi bánh chay, là một ngày lễ truyền thống trong lịch Âm của Việt Nam, diễn ra vào ngày mồng 3 tháng 3. Đặc trưng của ngày lễ này là việc thưởng thức bánh trôi và bánh chay. Tết Hàn Thực được đặt tên là "Hàn Thực" bởi vì vào ngày này, thời tiết đã chuyển từ mùa đông sang mùa xuân, nhưng vẫn còn lạnh.

     Do đó, các món ăn trong ngày lễ thường có nhiệt độ thấp, được chuẩn bị từ trước để dễ dàng thưởng thức, như bánh trôi và bánh chay. Bánh trôi được làm từ bột nếp và nhân đường, thường được trang trí bằng một ít dầu mè. Đối với người Việt Nam, bánh trôi là một món ăn không thể thiếu trong các ngày lễ. Nó là biểu tượng đặc trưng của văn hóa và tinh thần đoàn kết của dân tộc Việt Nam.

2. Nguồn gốc của Tết Hàn thực là gì?

     Vào thời đại Xuân Thu (770 - 221), khi vương quốc Tấn đang trải qua những cuộc loạn lạc, Vua Tấn Văn Công đã phải rời bỏ đất nước và lưu vong để tìm nơi trú ẩn. Trên hành trình đau khổ này, ông đã gặp một hiền sĩ tên là Giới Tử Thôi, người đã không tiếc công và hy sinh để phục vụ Vua. Trong suốt 19 năm, Giới Tử Thôi đã dành tất cả tình thương và đồng lòng giúp đỡ Vua Tấn Văn Công. Tuy nhiên, khi Vua trở về và đạt được ngôi vương, ông đã quên mất đến sự đóng góp của Giới Tử Thôi. Mặc dù không nhận được sự công nhận, Giới Tử Thôi không oán trách và cho rằng những việc ấy không đáng để nói đến.

     Sau đó, Giới Tử Thôi đã quay về nhà và đưa mẹ mình đến sống ẩn dật tại núi Điền Sơn. Tuy nhiên, Vua Tấn Văn Công đã nhớ lại và sai người đi tìm ông. Tuy nhiên, với lòng không tham danh vọng, Giới Tử Thôi đã từ chối lời mời của Vua và không trở lại để nhận thưởng. Như một biện pháp thúc ép ông quay về, Vua đã ra lệnh đốt rừng. Nhưng không ai ngờ rằng, Giới Tử Thôi quyết tâm và cùng mẹ chịu chết trong vụ cháy vào ngày 3.3 Âm lịch. Nhận được tin tức này, Nhà Vua đã hối hận và xây dựng miếu thờ để tưởng nhớ Giới Tử Thôi và mẹ ông. Mỗi năm, vào ngày 3.3 Âm lịch, dân gian cấm sử dụng lửa và chuẩn bị cỗ cúng từ trước đó. Ngày này được gọi là Tết Hàn Thực và là dịp để tưởng nhớ sự hy sinh của Giới Tử Thôi.

     Dù có nguồn gốc từ Trung Quốc, người Việt đã tạo ra những nét đặc trưng riêng để làm cho ngày lễ này trở nên đặc biệt và ý nghĩa hơn. Vào ngày Tết Hàn Thực, người Việt thường tri ân và tưởng nhớ công ơn của tổ tiên, tổ chức lễ cúng tạ ơn và tưởng nhớ các người đã mất trong gia đình. Người ta tin rằng những linh hồn đã qua đời sẽ trở về và nhận những món quà đặc biệt vào ngày này. Mặc dù không có quy định về việc kiêng lửa, người Việt vẫn có các món ăn đặc biệt để kỷ niệm Tết Hàn Thực. Bánh trôi và bánh chay là hai món truyền thống không thể thiếu trong dịp này. Bánh trôi được làm từ bột gạo, nhân đường hoặc đậu xanh, và nấu trong nước sôi trước khi cho vào nước lạnh để có độ dẻo. Bánh chay là bánh làm từ bột gạo, đường và dừa, thường được làmvào ngày Tết Hàn Thực. Hai món này được xem là biểu tượng của sự thanh tịnh, sạch sẽ và hy vọng cho tương lai.

     Ngoài ra, trong ngày Tết Hàn Thực, người Việt còn thực hiện một số phong tục và nghi lễ khác nhau. Ví dụ, họ thường nấu nước chè đậu đỏ, rửa mặt bằng nước lạnh hoặc tắm nước lạnh để duy trì sức khỏe và sự đề kháng trong mùa hè sắp tới.

3. Ý nghĩa ngày Tết Hàn Thực là gì?

3.1. Hướng về cội nguồn

     Tết Hàn Thực là một ngày lễ mang ý nghĩa đặc biệt đối với người Việt, nơi họ tôn vinh và nhắc nhở về nguồn gốc và công lao của những người đã khuất. Trong ngày này, người dân Việt không cần kiêng lửa, mà thay vào đó, họ chuẩn bị bánh trôi - một loại bánh thường được xem là đại diện cho thức ăn nguội và dâng lên tổ tiên. Hành động này thể hiện lòng biết ơn trước công dưỡng dục và ơn sinh thành của tổ tiên. Đây cũng là cách tôn vinh truyền thống và cội nguồn dân tộc, liên quan chặt chẽ đến quá trình xây dựng và bảo vệ đất nước. Tết Hàn Thực của người Việt mang những nét đặc trưng riêng biệt và vẫn tồn tại trong quá trình phát triển và bảo tồn văn hóa dân tộc. 

3.2. Thể hiện truyền thống dân tộc

     Bánh trôi và bánh chay đã trở thành những loại bánh phổ biến và có ý nghĩa sâu sắc trong văn hóa Việt Nam từ lâu. Với hình dáng tròn và dẹt, bánh trôi đã trở thành một biểu tượng của truyền thống dân tộc và thường được kể đến trong các tác phẩm thơ ca. Hình ảnh bánh trôi nước đã được nhà thơ Hồ Xuân Hương sử dụng để tượng trưng cho vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam, với sự trong trắng, hy sinh, và tảo tần.

     Bánh trôi được làm từ bột gạo nếp và có nhân đường đỏ, được tạo thành thành viên tròn. Chỉ cần luộc chín trong nước sôi, bánh trôi sẽ trở nên mềm mịn, dẻo và thơm ngon. Bánh chay, ngược lại, không có nhân và có hình dạng tròn hơi dẹt. Sau khi luộc chín, bánh chay thường được ăn kèm với nước đường.

     Những loại bánh này thể hiện rõ ràng nét văn hóa lúa nước từ xa xưa của dân tộc Việt Nam, khi cả hai đều được làm từ bột gạo nếp thơm ngon. Điều này thể hiện sự trân trọng và tôn vinh thành quả lao động của người nông dân, một truyền thống đã được truyền lại qua nhiều thế hệ. Bánh trôi và bánh chay trở thành những món ăn không thể thiếu trong các ngày lễ tết của người Việt. 

3.3. Ôn lại chuyện xưa

     Lễ Hàn Thực cũng là dịp để mọi người cùng chia sẻ những câu chuyện cổ xưa của dân tộc, những câu chuyện đáng chú ý và sâu sắc. Trong số đó, câu chuyện về Lạc Long Quân - Âu Cơ là một trong những câu chuyện nổi tiếng nhất, kể về tình yêu giữa hai vị thần và con người trong một bối cảnh thiên nhiên. Lễ Hàn Thực cũng là dịp để mọi người tham gia vào không khí của ngày lễ, cùng nhau thưởng thức những món ăn truyền thống và tận hưởng những khoảnh khắc bên gia đình. Theo thời gian, lễ Hàn Thực đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa và truyền thống của người Việt Nam, với hình ảnh bánh trôi, bánh chay và những câu chuyện cổ xưa đầy ý nghĩa. 

3.4. Mong muốn thời tiết thuận hoà

     Lễ Hàn Thực là một ngày lễ truyền thống quan trọng trong văn hóa Việt Nam, được tổ chức vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch hàng năm. Mặc dù không phải là một ngày lễ chính thức theo đạo giáo, nhưng người Việt vẫn coi trọng và tôn vinh ngày này như một sự kiện quan trọng trong năm. Trong ngày lễ Hàn Thực, người dân thường chuẩn bị các món ăn mát, đặc biệt là bánh trôi và bánh chay, để bày tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên và mong muốn có một mùa xuân thịnh vượng. Bánh trôi và bánh chay là hai món ăn truyền thống không thể thiếu trong lễ Hàn Thực của người Việt. Đặc biệt, hình dáng tròn đều của bánh trôi và phần nhân hình vuông bên trong tượng trưng cho sự hoàn mỹ và tròn đầy của cuộc sống, còn phần nhân màu trắng mang ý nghĩa tinh khiết và trong trắng.

     Ngược lại, bánh chay có vỏ màu trắng, phần nhân đậu xanh bên trong màu vàng tươi sáng, tượng trưng cho sự giao hòa giữa âm và dương. Những món ăn này được sử dụng trong lễ Hàn Thực để tôn trọng và tôn vinh nguồn gốc, thể hiện nét văn hóa lúa nước của dân tộc Việt Nam. Món ăn trong ngày lễ Hàn Thực không chỉ là thức ăn đơn thuần, mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc về tôn giáo, văn hóa và truyền thống dân tộc. Đó là sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố văn hóa và tâm linh, được coi là một phần không thể thiếu trong nghi thức lễ Hàn Thực của người Việt.

Lời kết

     Trên đây là chia sẻ của chúng tôi về ngày Tết Hàn thực là gì? Hy vọng rằng những chia sẻ này sẽ hữu ích đối với bạn đọc. Để biết thêm nhiều thông tin hay và bổ ích, hãy liên hệ đến chúng tôi.

Liên hệ : 1900633720

Bài viết tham khảo:

11/9 là ngày gì? Sự kiện diễn ra vào ngày 11 tháng 09 tại nước Mỹ

Tổng đài Sunhouse