Sám hối là gì? Cách thức sám hối


Sám hối là gì? Cách thức sám hối

     Sám hối là một khái niệm quan trọng trong đạo Phật, liên quan đến việc con người ăn năn, hối hận về những lỗi lầm đã gây ra trong quá khứ. Sám hối không phải là rửa tội mà là một hành động mạnh dạn thừa nhận và sửa đổi lỗi lầm. Sám hối có ý nghĩa to lớn trong việc giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản thân, xây dựng cuộc sống ý nghĩa hơn. Bài viết này sẽ giải thích sám hối là gì, ý nghĩa của việc sám hối và cách thức sám hối đúng Pháp trong Phật giáo.

1. Sám hối là gì?

     Nguồn gốc của nghĩa "sám hối" xuất phát từ từ chữ "posatha" hoặc "uposatha" (được biết đến trong Tàu âm như là "bố-tát"), chỉ đơn thuần là ngày thọ trì bát quan trai giới hoặc là ngày đọc tụng giới bổn của tỳ-khưu Tăng.

     Theo Phật giáo Nam tông, bát quan trai giới mỗi tháng có 8 ngày. Nếu tính thêm ngày rước và ngày đưa (trước và sau), tổng cộng là 12 ngày (tham khảo bài về Bát quan trai giới).

     Phật tử có khả năng nguyện thọ trì bao nhiêu ngày trong tháng cũng được. Trong mỗi kỳ nguyện này, họ cam kết giữ 8 giới trong một ngày và một đêm.  Đó là các ngày để thực hiện sám hối, đặc biệt là vào các ngày lễ thường xuyên như ngày 14 và 30 mỗi tháng.

     Tỳ-khưu Tăng thực hiện tụng giới bổn hai lần mỗi tháng. Trong những dịp này, mỗi pháp tử đều cần thực hiện sám hối đối với những vi phạm giới của mình. Có những tội có thể sám hối được, trong khi có những tội không thể sám hối được (đọc thêm về Tứ thanh tịnh giới để hiểu rõ hơn về các tội và hình phạt, bao gồm cả tội bị trục xuất không được ở chung với Tăng (bất cộng trụ), tội bị phạt cấm phòng (tăng tàn), và tội đối với các hành vi ác ý).

2. Cách thức sám hối

     Theo Phật giáo Theravāda, việc sám hối được thực hiện một cách đơn giản. Vào các ngày 14 và 30 hàng tháng, phật tử đến chùa để thực hiện các hoạt động như làm phước, bố thí, xin giới và lễ sám hối, cũng như nghe pháp. Trong dịp này, họ thường tụng kinh Tam Bảo và thực hiện các nghi thức sám hối trước đền Phật hoặc trước Tăng. Có thể nhận thọ lại ngũ giới hoặc bát quan trai giới từ Chư Tăng, và có thể thực hiện thọ trì giới bất cứ lúc nào trong các hoạt động như lễ trai tăng, cúng dường, nghe pháp hoặc các nghi lễ khác.

     Nếu không thể đến chùa, phật tử cũng có thể thực hiện sám hối và xin giới trực tiếp tại bàn thờ Phật trong nhà, sau đó nguyện thọ trì giới để duy trì sự trong sạch từ nay về sau.

     Đối với các xuất gia, họ phải tuân theo 227 điều luật, với các hình phạt như trục xuất, cấm phòng hoặc sám hối tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vi phạm. Các giới phạm có thể được sám hối theo một quy trình tương tự nhau, với việc thừa nhận tội và nhận lời khuyên từ sư cao hạ về việc giữ giới trong sạch.

     Phương thức sám hối này được đặc trưng bởi tính trong sáng, không mang theo mình màu sắc tín ngưỡng. Thay vào đó, nó thể hiện tình cảm đạo lý, khuyến khích người phạm giới nhìn nhận tội lỗi của mình và quyết tâm cố gắng tu tập để hoàn thiện bản thân.

3. Ý nghĩa của việc xám hối

     Như vậy, sám hối trong Phật giáo mang đến hai ý nghĩa quan trọng: trước hết là ăn năn và xin chừa bỏ lỗi, sau đó là nguyện cải hối từ nay về sau.

3.1 Sám hối về những giới đã phạm

     Nếu tội lỗi có hình tướng, nó không chỉ là một phần nhỏ của vô thủy không gian, mà là kết tập của tất cả tội lỗi từ thời vô thủy đến nay. Chúng ta, qua nhiều kiếp sống, tích tụ nhiều lớp tội lỗi, truyền nhau qua nhiều đời một cách không đếm được.

     Từ khi mới sinh, chúng ta đã mang theo nhiều chủng nghiệp khác nhau, tạo nên sự đa dạng về tâm lý, tính cách, khả năng, thói quen, và những đặc điểm phức tạp khác nhau. Những yếu tố như tham lam, thèm khát, sân rượu, quấy rối, hiềm nghi, bất hạnh, tùy tiện, lòng thù ghét... đã tồn tại trong mỗi người chúng ta. Những hạt giống này, do duyên số và hiện thực, trở thành nguyên nhân gây nên các hành vi, tư duy, và kết quả không tận. Tất cả những "hạt giống của tội lỗi" đó đã chồi mọc, phát triển qua nhiều kiếp, và không thể loại bỏ bằng bất kỳ phương cách sám hối nào, trừ khi có tu tuệ quán.

     Tuy nhiên, đối với những tội lỗi hiện tại, sau khi sám hối và ăn năn, tâm hồn chúng ta sẽ trở nên thoải mái và nhẹ nhàng hơn. Điều này giúp thoát khỏi ám ảnh của tội lỗi. Việc này là quan trọng và có lợi ích, đặc biệt là trong việc cải thiện tâm trạng và tinh thần.

3.2 Nguyện từ nay về sau xin chừa bỏ

     Khi đã xin chừa bỏ, ta sẽ không dám tái phạm và hết sức nỗ lực sống tốt hơn, phát triển những phẩm chất tốt và cao quý.

     Do đó, dù xấu ác có nhiều như hư không vô tận không thể chứa đựng hết, nhưng những hạnh lành và phẩm chất tốt đẹp trong tâm hồn ta từ thời vô thỉ dĩ lai đến nay là không đếm xuể. Những phẩm chất và thiện đức như chân thật, nhẫn nại, từ ái, đức tin, tập trung, niệm, không tham lam, không bất công, không ác ý, kiên trì... được ví như những bông hoa tươi sáng trong tâm hồn. Ý nghĩa của sám hối không chỉ là vứt bỏ ác xấu, mà còn là phát triển và nuôi dưỡng những phẩm chất lành mạnh.

     Điều này được thể hiện qua Tứ Chánh Cần trong 37 Trợ Đạo Phẩm:

     Tinh tấn để tiêu diệt những ý niệm ác đã nảy sinh (Ác dĩ sanh, sử trừ đoạn).

     Tinh tấn giữ chặt những ý niệm ác chưa nảy sinh, không cho chúng sanh khởi (Ác vị sanh, sử bất sanh).

     Tinh tấn làm cho ý niệm lành chưa nảy sinh, để chúng sanh sanh ra (Thiện vị sanh, sử phát sanh).

     Tinh tấn làm cho ý niệm lành đã nảy sinh, để chúng sanh tăng trưởng (Thiện dĩ sanh, sử tăng trưởng).

     Tóm lại, nhờ sám hối, con người có thể biến đổi những khía cạnh xấu trong tâm hồn, đồng thời phát triển những phẩm chất tốt để tạo hạnh phúc cho bản thân và người khác.

     Ý nghĩa và giá trị của sám hối đúng cách được thể hiện qua những câu Kinh Lời Vàng 172 và 173:

     “- Trước kia phóng Tứng, mê mờ. Ngày sau tỉnh niệm, hướng bờ giác xa. Đưa tay vén đám mây qua.

     Vầng trăng ló dạng, nguy nga hạ huyền!”

   (Yo ca pubbe pamajjitvā pacchā so nappamajjati, somaṃ lokaṃ pabhāseti abbhā mutto va candimā).

     “- Hồi đầu làm các hạnh lành. Xóa mờ ác nghiệp đã sanh thuở nào. Trí nhân chiếu sáng trần lao.

     Trời quang, mây tạnh, trăng sao đời này!”

   (Yassa pāpaṃ kataṃ kammaṃ kusalena pidhīyati, somaṃ lokaṃ pabhāseti abbhā mutto va candimā)

     Qua bài viết, chúng ta đã hiểu được sám hối là gì, ý nghĩa của việc sám hối và cách thức sám hối đúng Pháp trong Phật giáo. Sám hối là một hành động có tính chất chuyển hóa, giúp chúng ta thoát khỏi những tội lỗi, phiền não và hướng đến chân thiện mỹ. Do đó, việc sám hối là một thủ tục cần thiết cho những ai quan tâm đến đạo Phật...Để cập nhật thêm các thông tin liên quan hoặc thông tin mới nhất các bạn có thể liên hệ với chúng tôi.

Liên hệ : 1900633720

Bài viết tham khảo:

Quy y tam bảo là gì? Lợi ích của việc quy y tam bảo

Tổng đài Emonkey

240