Rằm tháng Giêng Tết Nguyên tiêu là ngày gì? Có ý nghĩa gì?

Rằm tháng Giêng Tết Nguyên tiêu là ngày gì? Có ý nghĩa gì?

     Tết Nguyên tiêu là một dịp lễ xuất phát từ Trung Quốc, đánh dấu đêm rằm đầu tiên của năm mới và mang ý nghĩa của sự đoàn kết và tôn vinh cội nguồn. Tuy nhiên, Tết Nguyên tiêu được tổ chức theo các phong tục khác nhau giữa người Hoa và người Việt.

1. Giới thiệu về ngày rằm tháng Giêng Tết Nguyên tiêu

1.1 Rằm tháng Giêng là Tết gì?

     Rằm tháng Giêng có tên gọi khác là Tết Nguyên tiêu hoặc Tết Thượng Nguyên. Đây là một dịp lễ diễn ra ngay sau Tết Nguyên đán, thường kéo dài trong 2 ngày từ ngày 14 đến ngày 15 tháng Giêng âm lịch hàng năm.

1.2 Vì sao gọi ngày rằm tháng Giêng là Tết Nguyên tiêu

     Theo nghĩa đen của Tết Nguyên tiêu, từ "nguyên" có ý chỉ đến sự đầu tiên, trong khi "tiêu" thể hiện ý nghĩa của đêm. Do đó, gọi ngày rằm tháng Giêng là Tết Nguyên tiêu đồng nghĩa với việc chỉ đến đêm rằm đầu tiên của năm mới.

2. Nguồn gốc và ý nghĩa Tết Nguyên tiêu

2.1 Nguồn gốc Tết Nguyên tiêu

     Tết Nguyên tiêu có nhiều sự tích phổ biến liên quan đến nguồn gốc của nó. Trong số đó, có ba sự tích nổi bật xuất phát từ Trung Quốc như sau:

     Sự tích đêm hội Trạng Nguyên: Trước đây, ở Trung Quốc, Tết Nguyên tiêu được gọi là đêm hội Trạng Nguyên. Từ "nguyên" biểu thị cho Trạng Nguyên, còn từ "tiêu" mang ý nghĩa của đêm. Vào ngày rằm tháng Giêng, nhà vua thường tổ chức tiệc mời các Trạng Nguyên, để họ thưởng hoa, ngắm cảnh và làm thơ trong vườn Thượng Uyển.

     Sự tích con thiên nga: Truyền thuyết kể rằng có một con thiên nga bay từ trên trời xuống trần gian nhưng bị người thợ săn bắn chết. Ngọc Hoàng biết được điều này và tức giận, vì vậy Ngọc Hoàng sai Thiên tướng đốt trụi trần gian vào ngày rằm tháng Giêng. Tuy nhiên, Thiên tướng không đồng ý với ý kiến của Ngọc Hoàng và đã đề xuất một kế sách để giúp loài người thoát khỏi cảnh diệt vong. Kế sách đó là vào ngày rằm tháng Giêng, mọi người treo đèn lồng cao và bắn pháo hoa, khiến Ngọc Hoàng tưởng rằng trần gian đã bị đốt.

     Sự tích cung nữ Nguyên Tiêu: Thời Hán Vũ Đế, có một cung nữ tên là Nguyên Tiêu bị cấm thăm cha mẹ vào ngày rằm tháng Giêng. Nàng phản đối và định tự vẫn. Sự việc này khiến Đông Phương Sốc cảm động bởi lòng hiếu thảo của cung nữ và ông đã nghĩ ra một kế sách cho cô. Ông nói với Hán Vũ Đế rằng Ngọc Hoàng sẽ sai Thiên tướng xuống để đốt trụi trần gian vào ngày 16 tháng Giêng. Để tránh tai họa này, mọi người cần treo cao đèn lồng trước cửa nhà vào ngày rằm tháng Giêng. Hán Vũ Đế nghe theo và khi mọi người phải mải mê ngắm đèn, cung nữ Nguyên Tiêu đã có thể trốn về nhà thăm cha mẹ.

2.2 Ý nghĩa Tết Nguyên tiêu

     Tết Nguyên tiêu mang ý nghĩa vô cùng quan trọng về sự hòa hợp gia đình trong lòng người dân Việt Nam, Trung Quốc và đặc biệt là những người theo đạo Phật. Đây là thời điểm để tất cả thành viên trong gia đình sum họp với nhau, chuẩn bị mâm cỗ cúng và thắp hương, thể hiện lòng thành kính và biết ơn đối với ông bà tổ tiên và các vị thần Phật. Trong quá trình cúng bái và thắp hương, mọi người đồng lòng cầu chúc bình an, may mắn, sức khỏe và tài lộc trong năm mới cho chính mình và gia đình.

Lời kết