Phật giáo có phải là một tôn giáo không?

Phật giáo có phải là một tôn giáo không?

     Câu hỏi "Phật giáo có phải là một tôn giáo không?" đã được tranh luận trong nhiều thế kỷ. Có những người tin rằng Phật giáo là một tôn giáo, trong khi những người khác tin rằng đó là một hệ thống triết học.

1. Tôn giáo là gì?

     Theo Điều 2, Khoản 6 của Luật Tín ngưỡng tôn giáo năm 2016, tôn giáo được xác định là niềm tin của con người, tồn tại với hệ thống quan niệm và hoạt động bao gồm đối tượng tôn thờ, giáo lý, giáo luật, lễ nghi và tổ chức.

     Khái niệm về tôn giáo đã được trình bày ở trên, cho phép chúng ta tìm hiểu về những đặc điểm cơ bản của nó:

    Tính lịch sử: Tôn giáo là sự sáng tạo của con người và xuất hiện khi khả năng tư duy trừu tượng đạt đến mức nhất định. Trong suốt lịch sử, tôn giáo đã thay đổi để phản ánh cấu trúc chính trị và xã hội của thời kỳ đó.

    Tính quần chúng: Tôn giáo là nơi sinh hoạt văn hóa và tinh thần của một số bộ phận trong quần chúng lao động.

     Hiện nay, số lượng tín đồ tôn giáo chiếm tỷ lệ đáng kể trong dân số thế giới, khoảng từ 1/3 đến 1/2 dân số thế giới chịu ảnh hưởng của tôn giáo.

     Tôn giáo phản ánh khát vọng của những người bị áp bức đối với một xã hội tự do, bình đẳng, và nhân ái, do đó, có nhiều người ở các tầng lớp xã hội khác nhau tin theo.

     Tính chính trị: Tính chính trị của tôn giáo xuất hiện khi xã hội phân chia thành giai cấp và các giai cấp thống trị tận dụng tôn giáo để phục vụ lợi ích riêng của họ. Trong cộng đồng tôn giáo, cuộc đấu tranh giữa các dòng, hệ, và phái cũng thường mang tính chính trị, là một phần của cuộc đấu tranh giai cấp.

2. Phật giáo có phải là một tôn giáo không?

     Đạo Phật là một tôn giáo nếu nhìn theo góc độ rằng nó là con đường dẫn đến chân lý và giải thoát, là một đạo giác ngộ. Đức Phật đã so sánh Phật pháp với cái bè để vượt qua sông, hay ngón tay chỉ trăng, tức là chỉ là một phương pháp, không phải là một cứu cánh. Đức Phật cũng không tự nhận mình là Thượng đế, hay là con hay là sứ giả của Thượng đế. Ngài chỉ là “vị thầy chỉ bày con đường” (Margadata), tức là con đường Bát chánh đạo để đạt được giác ngộ và giải thoát, con đường để trừ khổ. Đạo Phật không có khái niệm về một Thượng Đế toàn năng và cá nhân. Đức Phật là một con người hoàn hảo, đã giác ngộ và giải thoát, và chỉ dạy con người cách giác ngộ và giải thoát. Do đó, các tôn giáo thần quyền thường coi đạo Phật là đạo vô thần (atheistic). Đức Phật khuyên học trò không nên tin vào lời Ngài vì sự kính trọng, mà vì lời Ngài đúng đắn, dẫn đến giác ngộ và giải thoát. Lời Ngài không phải là giáo điều, phải tin mù quáng. Lời Ngài phải được chúng ta thử nghiệm qua thực tế cuộc sống như người thợ vàng thử vàng. Đức Phật dạy rằng một điều không phải đúng hay sai vì quyền uy của vị đạo sư nói ra, hay vì nó được viết trong sách thánh như là thần khải. Với đạo Phật, chân lý không phụ thuộc vào quyền uy hay thần khải, mà phụ thuộc vào lý trí và sự kiểm nghiệm của cuộc sống. Nếu nói rằng đạo Phật không phải là tôn giáo, nếu tôn giáo có nghĩa là chấp nhận giáo điều, là tranh luận thần học, là tìm kiếm chân lý trong từng chữ của sách thánh, là sợ hãi trước cái thiêng liêng và siêu nhiên, là phó thác cuộc đời mình cho thần linh hay Thượng đế… Thì đạo Phật không phải là tôn giáo như vậy, mà là một hệ thống triết lý và đạo đức dẫn con người đến cái Chân, cái Thiện, cái Mỹ.

     Nhưng nếu tôn giáo là một cái gì đó khơi gợi cho con người một cuộc sống cao đẹp nhất, cao cả nhất, khích lệ con người tự hoàn thiện mình bằng một nỗ lực đạo đức không ngừng, nếu tôn giáo nâng cao con người, vượt qua những nhu cầu vật chất hèn mọn của cuộc sống, thì đạo Phật là tôn giáo như vậy. Và thật kỳ lạ, một tôn giáo như đạo Phật, không tin có linh hồn bất tử, cũng không tin có thượng đế tạo hóa, ấy thế mà từ khi xuất hiện ở Ấn Độ hơn 2.500 năm trước, nó đã làm rung chuyển xã hội đẳng cấp cổ xưa, buộc tất cả các tôn giáo và triết phái truyền thống phải xem xét lại nền tảng giáo lý của mình. Và khi nó vượt ra ngoài biên giới, nó trở thành một tôn giáo thế giới, nó đã chinh phục trí óc và trái tim của hàng triệu người. Ngày nay cũng vậy khi các tôn giáo truyền thống và thần quyền đang đối mặt với những thách thức lớn, trước sự tiến bộ của khoa học như cơn bão, thì đạo Phật vẫn vững vàng như núi đá. Đạo Phật đã lan tỏa vào trong lòng những nước tiên tiến nhất về khoa học và công nghệ, như Mỹ, Anh, Pháp, Đức,…

     Không phải vì là Phật tử mà chúng ta ngợi khen đạo Phật. Chính các nhà khoa học nổi tiếng, uy tín đã ngợi khen đạo Phật. Có thể dẫn chứng ở đây lời nhận xét của nhà bác học Albert Einstein về đạo Phật: “Tôn giáo trong tương lai sẽ là một tôn giáo vũ trụ, nó phải vượt trội hơn một Thượng đế cá nhân, tránh giáo điều và thần học; bao gồm cả hai mặt tự nhiên và tâm linh. Nó phải dựa trên một ý thức tôn giáo nảy sinh từ sự thực nghiệm của mọi sự vật, tự nhiên và tâm linh, được coi như một thể thống nhất có ý nghĩa. Phật giáo đáp ứng một mô tả như vậy. Nếu có một tôn giáo thỏa mãn được yêu cầu của khoa học hiện đại, đó là Phật giáo.”

     Cuối cùng, việc xác định Phật giáo có phải là một tôn giáo không là một vấn đề thuộc về quan điểm cá nhân. Tuy nhiên, có thể khẳng định rằng Phật giáo là một hệ thống phức tạp và đa dạng, bao gồm cả các yếu tố của tôn giáo và triết học...Để cập nhật thêm các thông tin liên quan hoặc thông tin mới nhất các bạn có thể liên hệ với chúng tôi.

Liên hệ : 1900633720

Bài viết tham khảo:

So sánh tư duy và tưởng tượng? Ví dụ về tư duy và tưởng tượng

Tổng đài Jetstar