Hệ thống chính trị là gì? Đặc điểm của hệ thống chính trị Việt Nam

Hệ thống chính trị là gì? Đặc điểm của hệ thống chính trị Việt Nam

     Hệ thống chính trị là gì? Đây là một câu hỏi mà nhiều người có thể chưa có câu trả lời rõ ràng. Hệ thống chính trị là một khái niệm rộng lớn, bao gồm nhiều yếu tố liên quan đến cách thức tổ chức và hoạt động của các cơ quan quyền lực. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn tổng quan về hệ thống chính trị là gì.

1. Hệ thống chính trị là gì?

     Hệ thống chính trị là một hình thức tổ chức của các cơ quan chính trị hợp pháp trong một xã hội, gồm các đảng chính trị, nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội có liên quan đến nhau theo một cách thức nhất định, nhằm ảnh hưởng đến các hoạt động của đời sống xã hội; bảo vệ, duy trì và phát triển chế độ chính trị theo lợi ích của giai cấp thống trị. Hệ thống chính trị ra đời song hành với sự hình thành của giai cấp và nhà nước để thực hiện chính sách chính trị của giai cấp thống trị. Do vậy, hệ thống chính trị mang tính giai cấp.

     Trong xã hội chủ nghĩa, giai cấp công nhân và nhân dân lao động là người sở hữu quyền lực, tự mình tổ chức và quản lý xã hội và họ quyết định nội dung các hoạt động của hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa. Hệ thống chính trị ở nước ta hiện nay gồm có: Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội khác được thành lập, hoạt động dựa trên sự liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và tầng lớp trí thức, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt nam, thực hiện và bảo đảm toàn diện quyền làm chủ của nhân dân.

2. Các đặc trưng cơ bản của hệ thống chính trị

     Trong một xã hội có sự phân chia giai cấp, các thực thể chính trị liên kết với nhau theo một hệ thống tổ chức, nhằm can thiệp vào các quá trình xã hội; bảo vệ, duy trì và phát triển chế độ chính trị phù hợp với lợi ích của giai cấp thống trị, đồng thời đáp ứng lợi ích của các thực thể khác ở một mức độ nào đó.

     Tính quyền lực: Hệ thống chính trị của bất kỳ xã hội, chế độ nào cũng là hệ thống tổ chức phân phối và thi hành quyền lực chính trị của các thực thể, lực lượng trong xã hội. Ví dụ, ngoài thực thể nắm giữ và thi hành quyền lực nhà nước, còn có các thực thể khác tham gia, ảnh hưởng đến việc thi hành quyền lực nhà nước theo những cách thức nhất định, nhằm bảo đảm quyền và lợi ích của mình trong xã hội.

     Tính vượt trội: Hệ thống chính trị được thành lập và hoạt động theo các thể chế, luật lệ và cơ chế nhằm tạo ra sức mạnh, tính vượt trội của hệ thống. Theo đó, những tương tác có tính tiêu cực làm giảm đi động lực và kết quả hoạt động của nhau sẽ bị giới hạn, ngăn cản, đồng thời cho phép và khuyến khích những tương tác có tính tích cực, hợp tác nhằm đạt được kết quả tốt nhất cho các bên và cho xã hội.

3. Cấu trúc của hệ thống chính trị

     Hệ thống chính trị bao gồm các tổ chức chính trị (hợp pháp) có nhiệm vụ thực hiện các chức năng xã hội nhất định, gồm có:

     Đảng chính trị: Đảng đang nắm quyền là yếu tố chủ đạo thực hiện quyền lực nhà nước, đưa ra các chính sách quốc gia. Các đảng khác (trong mô hình hệ thống chính trị đa đảng) có vai trò hợp tác, tham gia phê bình, giám sát, cũng như cố gắng hạn chế, cản trở hoạt động của đảng đang nắm quyền nhằm bảo vệ lợi ích của đảng mình.

     Nhà nước: gồm 3 cơ quan là lập pháp, hành pháp và tư pháp. Ba cơ quan này thực hiện quyền lực nhà nước. Quyền lực nhà nước khác biệt với quyền lực của các tổ chức chính trị khác ở điểm “độc quyền cưỡng chế hợp pháp”.

     Các tổ chức chính trị - xã hội: là những tổ chức do công dân thành lập nhằm đạt được một mục tiêu nhất định, có thể ảnh hưởng đến việc thực hiện quyền lực của Đảng đang nắm quyền, Nhà nước để bảo vệ lợi ích của tổ chức mình và lợi ích của các thành viên. Mức độ ảnh hưởng này tùy thuộc vào vị trí, khả năng, nguồn lực của tổ chức đó trong xã hội.

     Các thể chế chính trị có mối liên hệ với nhau theo những quy tắc và quan hệ được thiết lập, chủ yếu dựa trên nền tảng của luật pháp. Do đó, các tổ chức này có thể hợp tác, hỗ trợ hoặc đối kháng, cản trở nhau trong các hoạt động nhất định nhằm thực hiện quyền lực chính trị, đạt được mục tiêu chung của hệ thống và xã hội cũng như lợi ích của các tổ chức thành viên của hệ thống chính trị.

     Ví dụ, trong hệ thống chính trị, các đảng chính trị thường đưa ra những nguyên tắc, mục tiêu, phương hướng phát triển đất nước để vận động, thuyết phục Nhân dân ủng hộ, bầu phiếu nhằm giành được đủ phiếu bầu để trở thành đảng cầm quyền hoặc đảng đối lập có vai trò trong cơ quan nhà nước.

     Khi trở thành đảng cầm quyền, đảng cầm quyền sẽ biến những nguyên tắc, mục tiêu, phương hướng chính trị của đảng thành luật pháp, kế hoạch, dự án, chính sách và tổ chức thực hiện. Các đảng đối lập và các tổ chức chính trị - xã hội, phương tiện truyền thông có thể tham gia vào quá trình này để giám sát, phê bình chính sách của đảng cầm quyền tùy theo vị trí, nguồn lực mà họ có, nhằm làm tăng tính cẩn thận, hợp lý của chính sách được ban hành hoặc phản đối, ngăn cản chính sách nhằm bảo vệ lợi ích của mình hoặc của người dân và xã hội theo quan điểm của họ.

4. Đặc điểm hệ thống chính trị Việt Nam

     Hệ thống chính trị Việt Nam có những đặc điểm độc đáo phản ánh sự phát triển và lịch sử của đất nước. Đầu tiên, hệ thống chính trị Việt Nam được lãnh đạo bởi Đảng Cộng sản Việt Nam mà không có sự hiện diện của các đảng chính trị đối lập, tương tự như nhiều quốc gia khác có hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa. Điều này phản ánh niềm tin và ủng hộ mà Nhân dân dành cho Đảng, dựa trên lịch sử của Đảng và đóng góp của nó vào sự phát triển của đất nước.

     Thứ hai, hệ thống chính trị Việt Nam dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, cùng với việc học hỏi kinh nghiệm quốc tế. Hệ thống chính trị này hoàn toàn tuân theo tư tưởng chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, với việc xác định chúng là cơ sở tư tưởng và hướng dẫn cho các hoạt động cách mạng.

     Thứ ba, Nguồn gốc lịch sử của hệ thống chính trị Việt Nam có liên quan đến cuộc chiến đấu giành độc lập và tự do dân tộc, với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên do Đảng lãnh đạo. Các tổ chức này có mối quan hệ mật thiết với Đảng và Nhà nước, đại diện ý chí và nguyện vọng của Nhân dân.

     Thứ tư, Đây một hệ thống thống nhất và tập trung quyền lực, phục vụ mục tiêu chung xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản tại Việt Nam, cũng như mục tiêu cụ thể của sự phát triển dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, và văn minh.

     Như vậy, bạn đã hiểu hơn về hệ thống chính trị là gì chưa? Hệ thống chính trị là một khía cạnh quan trọng của cuộc sống xã hội và việc hiểu biết về hệ thống chính trị sẽ giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện và khách quan về các sự kiện và hiện tượng xã hội.

     Bài viết trên đã giải đáp thắc mắc cho các câu hỏi Hệ thống chính trị là gì? Đặc điểm của hệ thống chính trị? Hệ thống chính trị ở Việt Nam gồm những cơ quan nào? Cấu trúc của hệ thống chính trị? Đặc điểm của hệ thống chính trị Việt Nam?...Để cập nhật thêm các thông tin liên quan hoặc thông tin mới nhất các bạn có thể liên hệ với chúng tôi.

Liên hệ : 1900633720

Bài viết tham khảo:

Bản sắc văn hoá dân tộc là gì? Ý nghĩa của bản sắc văn hoá dân tộc

Tổng đài Vietcombank