Cơ quan bảo hiến là gì? Các mô hình bảo hiến hiện nay?

Cơ quan bảo hiến là gì? Các mô hình bảo hiến hiện nay?

     Cơ quan bảo hiến là gì? Đây là một câu hỏi mà nhiều người có thể chưa biết rõ. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu về khái niệm, vai trò và các loại mô hình bảo hiến hiện nay.

1. Cơ quan bảo hiến là gì?

     Khái niệm về cơ quan bảo hiến là quan trọng đối với bất kỳ quốc gia nào xây dựng hệ thống pháp quyền. Điều này là cần thiết để bảo vệ Hiến pháp, đây là văn bản luật cơ bản của nhà nước và được xây dựng thông qua thủ tục đặc biệt, quy định những nguyên tắc cơ bản của hệ thống pháp luật quốc gia.

     Trên thế giới, có nhiều mô hình cơ quan bảo hiến khác nhau. Các mô hình này có thể được phân loại thành ba loại chính. Thứ nhất Toà án Tối cao và các toà án cấp dưới có trách nhiệm bảo vệ Hiến pháp. Một số quốc gia trong mô hình này chỉ uỷ quyền chức năng này cho Toà án Tối cao (ví dụ như Gana, Namibia, Papua New Guinea, Srilanka, Estonia...).

     Toà án Hiến pháp hoặc Hội đồng Bảo hiến chịu trách nhiệm bảo vệ Hiến pháp. Các nước châu Âu thường sử dụng mô hình này, nhưng cũng có một số nước như Bồ Đào Nha, Thụy Sĩ, kết hợp cả mô hình của Hoa Kỳ và châu Âu.

     Cơ quan lập hiến cũng là cơ quan bảo hiến, ví dụ như ở Việt Nam, Trung Quốc, và Cuba.

2. Các loại mô hình bảo hiến

     Các mô hình bảo hiến có thể được phân loại như sau:

     Mô hình Bảo hiến Phi Tập Trung:

     Mô hình này bao gồm tòa án tối cao và các tòa án cấp dưới, chú trọng vào giám sát tính hợp hiến.

     Dựa trên lý thuyết phân chia và kiểm soát giữa các nhánh quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp.

     Ưu điểm của mô hình là bảo hiến được áp dụng cụ thể đối với từng vụ việc.

     Mô hình Bảo hiến Kiểu Pháp:

     Mô hình này tập trung giám sát tính hợp hiến của văn bản được phê chuẩn bởi nghị viện trước khi được tổng thống ban hành.

     Hạn chế số văn bản vi hiến, đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

     Tuy nhiên, có thể dễ dàng cho cơ quan bảo hiến can thiệp sâu vào quy trình lập pháp của nghị viện.

     Mô hình Bảo hiến Tập Trung:

     Khác với Mô hình Mỹ, các quốc gia châu Âu lục địa tập trung chức năng bảo hiến vào một cơ quan độc lập với quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp.

     Cơ quan này có thể là Tòa án Hiến pháp, Hội đồng Bảo hiến, hoặc Viện Bảo hiến, với thẩm phán được bổ nhiệm hay bầu cử theo chế độ đặc biệt.

     Mô hình Bảo hiến Hỗn Hợp Kiểu Âu - Mỹ:

     Mô hình này trao thẩm quyền bảo hiến cho cả cơ quan bảo hiến chuyên trách và tất cả các tòa án trong hệ thống tư pháp.

     Tòa án Hiến pháp và Tòa án Tối cao giữ thẩm quyền đặc biệt đối với các vụ việc cụ thể theo quy định của Hiến pháp.

     Các tòa án khác có thẩm quyền xem xét tính hợp hiến của đạo luật và có quyền từ chối áp dụng các đạo luật không phù hợp với hiến pháp.

     Mô hình Bảo hiến Hoa Kỳ:

     Còn được gọi là mô hình bảo hiến phân tán, trao quyền bảo hiến cho tất cả các tòa án, với thẩm quyền cuối cùng thuộc về Tòa án Tối cao.

3. Tại sao cần bảo vệ Hiến pháp?

     Đầu tiên, Hiến pháp đặt ra các quy định vô cùng quan trọng về:

     Các quyền cơ bản của mọi công dân, bao gồm cả quyền con người và quyền công dân.

     Các nguyên tắc cơ bản liên quan đến chế độ và cấu trúc tổ chức chính trị của quốc gia.

     Quy trình bầu cử, thành lập và cơ chế hoạt động của ba nhánh quyền lực nhà nước: lập pháp, hành pháp và tư pháp, cũng như các cơ quan quan trọng liên quan đến chúng.

     Nguyên tắc cơ bản trong quan hệ giữa các cơ quan nhà nước, giữa nhà nước và công dân, và giữa quốc gia với các quốc gia khác.

     Thứ hai, Hiến pháp đóng vai trò là luật cơ bản của một quốc gia, nơi mà mọi quy định của nó có hiệu lực cao nhất. Điều này đồng nghĩa với việc toàn bộ hệ thống luật pháp của quốc gia phải tuân theo và không được vi phạm Hiến pháp.

     Một cách hình ảnh, có thể so sánh Hiến pháp như là nền móng, rường cột và kết cấu chính của một tòa nhà, quyết định tính bền vững, chiều cao, chiều rộng và tuổi thọ của ngôi nhà đó.

     Như vậy, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về Cơ quan bảo hiến là gì. Cơ quan bảo hiến đều có chung mục tiêu là bảo vệ và thực thi hiến pháp, làm cho hiến pháp trở thành công cụ điều tiết và hướng dẫn cho các quyền lực nhà nước và các quan hệ xã hội.

     Bài viết trên đã giải đáp thắc mắc cho các câu Cơ quan bảo hiến là gì? Vai trò của cơ quan bảo hiến? Các mô hình cơ quan bảo hiến hiện nay? Vì sao phải bảo vệ hiến pháp? Cơ chế bảo hiến là gì?...Để cập nhật thêm các thông tin liên quan hoặc thông tin mới nhất các bạn có thể liên hệ với chúng tôi.

Liên hệ : 1900633720

Bài viết tham khảo:

Nhà chức trách là gì? Nhiệm vụ và quyền hạn của nhà chức trách?

Tổng đài Citibank