Chuyển giá là gì? Các hình thức chuyển giá và các biện pháp ngăn chặn?

Chuyển giá là gì? Các hình thức chuyển giá và các biện pháp ngăn chặn?

     Trong bối cảnh hiện nay, nền kinh tế Việt Nam đang trong quá trình hội nhập toàn cầu thì hoạt động chuyển giá luôn là chủ đề nhận được nhiều sự quan tâm nhất. Vậy chuyển giá là gì? Chuyển giá bao gồm những hình thức nào? Hãy cùng tìm hiểu nhé!

1. Chuyển giá là gì?

     Chuyển giá đơn giản là việc thay đổi giá trị của hàng hóa, dịch vụ hoặc tài sản được chuyển đổi giữa các thành viên trong một tập đoàn hoặc nhóm liên kết, không tuân theo mức giá quy định trên thị trường. Mục đích cuối cùng của việc chuyển giá là giảm thiểu số tiền vốn phải nộp cho nhà nước. Tuy nhiên, việc này được coi là vi phạm pháp luật khi được thực hiện bởi các chủ thể kinh doanh.

2. Các hình thức chuyển giá và các biện pháp ngăn chặn:

     Thứ nhất, các hình thức chuyển giá:

     Chuyển giá là một hoạt động phổ biến được các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp FDI, thực hiện nhằm tận dụng các ưu đãi thuế. Đây là quá trình điều chỉnh giá trị của hàng hóa, dịch vụ hoặc tài sản được chuyển đổi giữa các công ty trong một tập đoàn hoặc nhóm liên kết, không tuân thủ mức giá thị trường. Mục đích cuối cùng của việc chuyển giá là giảm thiểu số tiền vốn phải nộp cho nhà nước. Tuy nhiên, việc này thường được coi là vi phạm pháp luật khi doanh nghiệp sử dụng các biện pháp như kê khai không đúng thông tin, tăng giá thành sản phẩm, hoặc chuyển lợi nhuận ra nước ngoài.

     Có một số hình thức chuyển giá phổ biến. Đầu tiên, doanh nghiệp có thể mua tài sản cố định hữu hình với giá cao hơn so với thị trường khi nhập khẩu máy móc, thiết bị, nguyên liệu, vật liệu... nhằm hỗ trợ quá trình sản xuất. Điều này giúp doanh nghiệp chi một số tiền lớn cho việc mua hàng hóa, tài sản hoặc dịch vụ, từ đó giảm lợi nhuận khai thuế. Một hình thức khác là mua bán nguyên vật liệu sản xuất, bán thành phẩm hoặc thành phẩm từ nước ngoài. Các doanh nghiệp có trụ sở ở quốc gia có thuế suất cao thực hiện mua các nguyên vật liệu với giá cao, sau đó bán lại cho các công ty thành viên với giá thấp hơn để giảm lợi nhuận và thuế.

     Doanh nghiệp cũng có thể chuyển giá thông qua việc sử dụng chi phí trả lãi tiền vay. Khi liên kết với công ty mẹ và nhập khẩu hàng hóa, nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị vào Việt Nam nhưng gặp khó khăn trong việc sản xuất và tiêu thụ, doanh nghiệp có thể được cho phép trả chậm với lãi suất. Phần lãi này sau đó được coi là chi phí trả lãi tiền vay và được kê khai để giảm lợi nhuận khai thuế.

     Thứ hai, các biện pháp ngăn chặn chuyển tiền:

     Doanh nghiệp thường tiến hành chuyển giá trong nội bộ một cách kín đáo, phức tạp và thông qua nhiều phương pháp gian lận. Điều này làm cho việc kiểm soát và phát hiện hoạt động chuyển giá trong các giao dịch trở nên khó khăn. Không chỉ ảnh hưởng đến ngân sách quốc gia bằng cách trốn thuế, hoạt động chuyển giá còn tác động trực tiếp đến các doanh nghiệp trong nước cùng ngành kinh doanh. Vì vậy, cần có sự nghiên cứu tổng hợp về các dấu hiệu, phương pháp và hình thức chuyển giá, cùng với việc áp dụng các biện pháp kiểm soát mạnh mẽ hơn.

     Trước hết, để ngăn chặn việc chuyển giá, cần phụ thuộc vào các quy định của nhà nước. Cần có các văn bản và quy phạm pháp luật chặt chẽ để xử lý những hành vi chuyển giá nhằm trốn tránh trách nhiệm thuế đối với cơ quan nhà nước. Một số biện pháp mà nhà nước có thể áp dụng để hạn chế chuyển giá là yêu cầu các cửa hàng và doanh nghiệp lớn, đặc biệt là các hệ thống bán hàng, phải được giám sát và quản lý đều đặn và hiệu quả bởi các cơ quan thuế địa phương. Đây cũng là một biện pháp hiệu quả đã được áp dụng ở một số quốc gia như Trung Quốc, Nga...

     Ngoài ra, cần tăng cường hoạt động giám sát và nắm bắt kịp thời tình hình tài chính và hoạt động sản xuất kinh doanh của các công ty nước ngoài đầu tư trực tiếp để phát hiện sớm hoạt động chuyển giá và ngăn chặn kịp thời. Đồng thời, cần nâng cao năng lực chuyên môn và đạo đức của các cán bộ thuế để hiểu rõ, dự đoán và quản lý tốt hơn các hoạt động chuyển giá và trốn thuế của các doanh nghiệp. Điều này sẽ tạo ra một môi trường công bằng và cạnh tranh lành mạnh cho các doanh nghiệp hoạt động chân chính. Đồng thời, cần tăng cường ý thức và trách nhiệm của cán bộ thuế để ngăn chặn tình trạng tham nhũng và lợi dụng chức quyền vì lợi ích cá nhân. Cần áp dụng các biện pháp xử lý nghiêm khắc hơn để răn đe những hành vi sai trái trong công tác quản lý.

     Ý thức tuân thủ quy định pháp luật của các doanh nghiệp và tập đoàn trong việc thực hiện văn bản pháp luật là rất quan trọng. Ngoài ra, cần áp dụng phương pháp định giá APA, một công cụ thỏa thuận trước để xác định giá cả. Phương pháp này đã được sử dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia châu Âu và khu vực như Thái Lan, Trung Quốc, Malaysia, Indonesia. Hiện nay, Việt Nam cũng cho phép cơ quan thuế áp dụng APA theo quy định pháp luật.

     Để ngăn chặn chuyển giá, cần hoàn thiện hành lang pháp lý. Điều này bao gồm củng cố quản lý chuyển giá, ban hành các văn bản luật và hướng dẫn về các phương pháp xác định hành vi chuyển giá. Cần nâng cao tính pháp lý của hoạt động chuyển giá để đưa ra các hình thức xử phạt có tính răn đe cao và xác định "ngưỡng an toàn" cho hoạt động chuyển giá. Đồng thời, cần bổ sung các biện pháp để xác định số thuế trên doanh số khi doanh nghiệp kê khai không hợp lý. Đối với doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào Việt Nam dưới dạng tư cách không phải là pháp nhân, có thể quy định mức thuế khoán hàng năm hoặc cho từng dự án, từng kỳ để nhà đầu tư biết trước khi đấu thầu. Ngoài ra, "thỏa thuận trước về giá giao dịch liên kết" cũng được đề xuất như một hỗ trợ trong việc chống chuyển giá. Thỏa thuận này được thiết lập dựa trên sự thương lượng giữa cơ quan thuế và doanh nghiệp đầu tư và có liên kết với các doanh nghiệp khác.

     Để hạn chế hoạt động chuyển giá, cần thiết lập cơ chế thỏa thuận trước về phương pháp xác định giá theo nguyên tắc giá thị trường. Đây cũng là một biện pháp hiệu quả trong quản lý chống chuyển giá, bên cạnh thanh tra kiểm tra. Thỏa thuận này là một sự thỏa thuận giữa cơ quan thuế và người nộp thuế về phương pháp xác định giá giao dịch. Nếu doanh nghiệp thực hiện giao dịch dưới mức giá đã thỏa thuận, cơ quan thuế sẽ phát hiện ngay.

     Ngoài ra, việc thu hẹp và điều chỉnh các ưu đãi thuế cũng có thể hạn chế hoạt động chuyển giá. Khi các doanh nghiệp so sánh chênh lệch thuế thu nhập doanh nghiệp giữa các quốc gia, các ưu đãi thuế và miễn, giảm thuế được áp dụng có thể gây ra chênh lệch lớn và thúc đẩy hành vi chuyển giá.

     Tóm lại, hoạt động chuyển giá gây ra nhiều hệ lụynhư thiếu thuế, mất cân bằng cạnh tranh và mất nguồn thu ngân sách quan trọng. Để kiểm soát chuyển giá, cần áp dụng các biện pháp pháp lý như quản lý chuyển giá, hướng dẫn về phương pháp xác định hành vi chuyển giá và xử phạt nghiêm các vi phạm. Cơ chế thỏa thuận trước và xác định ngưỡng an toàn cũng có thể giúp giảm thiểu hoạt động chuyển giá không hợp lý. Tuy nhiên, việc hạn chế chuyển giá là một quá trình phức tạp và đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa chính phủ, cơ quan thuế và các doanh nghiệp.

Lời kết

     Trên đây là những chia sẻ về chuyển giá cùng những thông tin xoay quanh khái niệm này. Hy vọng rằng những chia sẻ sẽ hữu ích đối với bạn đọc. Để biết thêm nhiều thông tin hay và bổ ích, hãy liên hệ đến chúng tôi.

Liên hệ : 1900633720

Bài viết tham khảo:

Chỉ số Dow Jones là gì? Ý nghĩa quan trọng của chỉ số Dow Jones

Tổng đài Ngân hàng ACB