Chủ nghĩa khắc kỷ là gì? Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa khắc kỷ?

Chủ nghĩa khắc kỷ là gì? Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa khắc kỷ?

     Chủ nghĩa khắc kỷ có lẽ là một khái niệm tương đối xa lạ đối với các bạn trẻ hiện nay. Chắc hẳn sẽ có nhiều bạn tò mò về chủ nghĩa này, hãy cùng theo chân chúng mình tìm hiểu ngay nhé!

1. Chủ nghĩa khắc kỷ là gì?

     Chủ nghĩa khắc kỷ, một trường phái triết học xuất phát từ Athens thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên, có mục tiêu rèn luyện tinh thần con người để đối mặt với những nỗi đau và áp lực trong cuộc sống một cách cứng rắn và bình tĩnh hơn.

     Theo quan điểm của chủ nghĩa khắc kỷ, nguyên nhân khiến chúng ta đau khổ là do chúng ta đã đánh giá sai các vấn đề. Thuật ngữ "khắc kỷ" không ám chỉ sự nghiêm ngặt hay khổ hạnh. Ngược lại, chủ nghĩa khắc kỷ cho rằng để đạt được hạnh phúc, chúng ta cần sống hòa hợp với bản chất con người và thế giới xung quanh.

2. Nguồn gốc tên gọi

     Chủ nghĩa khắc kỷ, hay Stoicism trong tiếng Anh, bắt nguồn từ thuật ngữ "Zenonism", được đặt theo tên của người sáng lập, Zeno thành Citium. Tuy nhiên, sau này, tên này dần bị lãng quên, có lẽ do các nhà theo đạo chủ nghĩa khắc kỷ không cho rằng Zeno đủ thông tuệ để đặt tên cho cả một trường phái, và cũng để tránh việc chủ nghĩa này trở thành một sự sùng bái cá nhân.

     Thay vào đó, tên "Stoicism" bắt nguồn từ Stoa Poikile, có nghĩa là "Dãy Cột Sơn" trong tiếng Việt. Đây là một dãy cột hùng vĩ được trang trí bằng những bức tranh miêu tả các cảnh thần thoại và lịch sử, nằm ở phía bắc của Agora, Athens. Zeno và các môn đồ của ông tụ họp tại đây để thảo luận về các ý tưởng. Khi Zeno bắt đầu giảng dạy, ông không thể xây dựng một tòa nhà như Học viện của Plato hay mảnh vườn Lyceum của Aristotle, do đó ông và các học trò đã tập trung tại khu vực nơi có mái hiên bóng mát của Stoa Poikile, giữa khu chợ, nơi mọi người có thể lắng nghe và tham gia tranh luận.

3. Những nguyên lý cơ bản

     Những triết gia khắc kỷ đã đề ra một quan niệm tổng thể về thế giới, bao gồm logic hình thức, vật lý học nguyên tử và đạo đức tự nhiên. Trong số đó, họ nhấn mạnh rằng đạo đức là trung tâm quan trọng trong tri thức con người, mặc dù các triết lý về logic của họ sau này được quan tâm nhiều hơn.

     Chủ nghĩa khắc kỷ giảng dạy về sự phát triển bản thân và sự kiên nhẫn như một phẩm chất để vượt qua những cảm xúc tiêu cực. Họ tin rằng bằng cách rèn luyện suy nghĩ sao cho sáng suốt, logic và không thiên vị, con người có thể hiểu bản chất của vũ trụ (logos). Một khía cạnh quan trọng của chủ nghĩa khắc kỷ là cải thiện đạo đức và luân lý trong từng cá nhân: "Đức hạnh nằm trong ý chí hài hòa với Tự nhiên."

     Nguyên tắc này cũng được áp dụng trong các mối quan hệ giữa con người; "để tự do khỏi sự tức giận, ghen tị và đố kị," và phải công nhận rằng ngay cả những người nô lệ cũng "bình đẳng với những con người khác, vì tất cả chúng ta đều là sản phẩm của Tự nhiên".

     Nguyên tắc đạo đức theo chủ nghĩa khắc kỷ tương thích với quan điểm quyết đoán; khi nói về những người thiếu đức hạnh theo chủ nghĩa khắc kỷ, Cleanthes đã phản đối rằng kẻ ác "giống như một con chó bị trói vào chiếc xe đẩy, bị buộc phải đi theo chiếc xe đẩy đến mọi nơi." 

     Ngược lại, những người tuân thủ đức hạnh theo chủ nghĩa khắc kỷ sẽ điều chỉnh ý chí của họ để phù hợp với thế giới và, theo Epictetus, "vẫn hạnh phúc trong bất hạnh, vẫn hạnh phúc trong nguy hiểm, vẫn hạnh phúc trong cái chết, vẫn hạnh phúc trong sự lưu đày, vẫn hạnh phúc trong khổ hãnh," và do đó hướng đến việc đạt được ý chí cá nhân "hoàn toàn tự chủ", trong một vũ trụ "toàn diện và quyết đoán". Quan điểm này sau đó được gọi là "Chủ nghĩa Stoic cổ điển" (và được triết gia Hà Lan Baruch Spinoza theo đuổi).

4. Một số câu hỏi thường gặp về chủ nghĩa khắc kỷ

4.1 Chủ nghĩa khắc kỷ theo Seneca?

     Seneca, một người đàn ông tài giỏi, được giáo dục và giàu có, là một triết gia và trước đây từng là cố vấn gần gũi của hoàng đế Claudius. Claudius đã đày Seneca trong tám năm vì tội ngoại tình. Trong thời gian lưu vong, Seneca viết thư để an ủi gia đình mình mà không hề thương tiếc cho chính bản thân hoặc hoàn cảnh của mình.

     Sau đó, ông được tha tự do và trở thành gia sư cho Nero, con trai của vua Claudius, người sau này sẽ lên ngôi. Seneca tiếp tục đóng vai trò là một cố vấn trung thành cho Nero cho đến khi Nero ra lệnh ông tự sát. Thậm chí sau cái chết đó, Seneca vẫn không thể thương tiếc cho chính mình, chỉ có những người khác sẽ đau buồn và tiếc thương về sự ra đi của ông.

4.2 Chủ nghĩa khắc kỷ theo Marcus Aurelius?

     Marcus Aurelius, hoàng đế của Đế chế La Mã, là một người đàn ông mạnh mẽ và quyền lực trong thời kỳ đó. Với sự truyền cảm hứng từ các vị thần và trực giác sâu xa, ông đã truyền đạt những lời khuyên khiêm tốn, từ bi và kiềm chế. Hàng ngày, ông ghi chép nhật ký, chia sẻ ý nghĩa thực sự của việc theo đuổi triết học Stoic. Mặc dù ban đầu không phải là mục đích chính trong tâm trí ông, ông đơn giản chỉ mong muốn cải thiện bản thân.

     "Thử suy nghĩ về danh sách những người đã trải qua những cảm xúc tức giận mạnh mẽ với điều gì đó: người nổi tiếng nhất, người bất hạnh nhất, người đáng ghét nhất, điều gì đó là tối quan trọng nhất. Giờ đây, tất cả những điều đó đang ở đâu? Chúng biến thành khói, trở thành bụi, chỉ còn lại trong truyền thuyết, hoặc thậm chí không phải là truyền thuyết. Hãy suy nghĩ về tất cả những ví dụ đó. Và chúng ta đang mê mải với những thứ tầm thường tới mức nào." - Marcus Aurelius.

4.3 Chủ nghĩa khắc kỷ theo Epictetus?

     Ông đã trải qua một cuộc đời đầy bi kịch, bắt đầu từ việc sinh ra như một nô lệ và chỉ được tự do khi còn trẻ. Qua nhiều năm chịu đựng những đau khổ khủng khiếp của chế độ nô lệ, ông đã học cách kiểm soát cảm xúc và vượt qua hoàn cảnh khó khăn của mình bằng cách duy trì sự kiểm soát tinh thần. Ông đã nghiên cứu Chủ nghĩa Khắc kỷ như một phương pháp để tự giải thoát và tiếp tục mở rộng kiến thức của mình, nhằm truyền đạt những giáo lý của mình sau khi được giải thoát khỏi cảnh nô lệ. 

     Trên đây là những chia sẻ về chủ nghĩa khắc kỷ cũng như những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa này. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ hữu ích đối với bạn đọc. Để biết thêm nhiều thông tin hay và bổ ích, hãy liên hệ đến chúng tôi.

Liên hệ : 1900633720

Bài viết tham khảo:

Nhân văn là gì? Thế nào là một lối sống nhân văn?

Tổng đài Vnmart